Işığın Görmedeki Rolü Nedir?

Işığın Görmedeki Rolü Nedir?

Varlıkları karanlıkta net olarak göremeyiz. Görebilmek için ışık gerekli. Çevremizde çeşitli biçim ve renklerde çok sayıda varlık bulunur. Bu varlıkların renklerini ve biçimlerini görme duyumuz sayesinde algıladığımızı hatırlayalım. Görme duyumuzla varlıkları ayırt edebilmesi için ışık gereklidir.

Işığın görmedeki rolü etkinliği

Amaç: Gözlem yaparak ışığın görmedeki rolünü fark etmek
Gerekli Malzemeler: büyük karton kutu, el feneri, renkli boya kalemleri (6 adet), siyah ve kalın kumaş örtü.
İzlenen Yol
1. İkişer kişilik gruplar oluşturalım. Gruptaki arkadaşlarımız arasında adil bir görev dağılımı yapalım.
2. Karton kutunun içine renkli boya kalemlerini ve kapalı hâldeki el fenerini koyalım.
3. Kutunun üzerine siyah ve kalın kumaş örtüyü örterek karanlık bir ortam oluşturalım. Karanlık ortamda kutunun içindekileri görebilir miyiz?
4. Başımıza örtü örterek kutunun içindeki kalemleri ve el fenerini görmeye çalışalım.
5. Aydınlatılan ortamda kutunun içindekileri görebilir miyiz?
6. El fenerinin ışık vermesini sağlayalım. Başımıza tekrar örtü örtelim. Işığı örtünün altından kutunun içine tutalım. Kutunun içini gözlemleyelim.
Sonuç
• El fenerinin ışığı olmadan karton kutunun içindekileri görebildik mi?
• El fenerinin ışığını açtığımızda karton kutunun içindekileri görebildik mi?
• Işığın görme olayının gerçekleşmesindeki rolü nedir?

Güneş ışığı ile aydınlanan doğa

güneş ışık doğa aydınlık

Işık, varlıkların üzerine düşerek onları aydınlatır. Biz de bu sayede varlıkları görebiliriz. Çünkü görme olayının gerçekleşmesi için ışık gereklidir. İşlerimizi yapabilmek için bulunduğumuz ortamın yeterince aydınlatılmış olması gerekir. Gündüz, güneş ışınları bulunduğumuz ortamı aydınlatır. Böylelikle etrafımızdaki her şeyi net olarak görebiliriz. Akşam ise güneşin batmasıyla bulunduğumuz ortam karanlık olduğu için varlıkları net olarak görmemiz zorlaşır ve ışığa ihtiyaç duyarız. Örneğin, gece kitap okumayı planlıyorsak bulunduğumuz ortamda mutlaka ışık olması gerekir.

Günlük Hayatta Işığın Önemi Nedir?

Bisikletin farları ve bisiklet sürücülerinin kasklarındaki fenerler ışık yaymaktadır. Böylece bisiklet sürücüleri karanlıkta çevrelerini görebilmekte ve diğer insanlar tarafından fark edilebilmektedir. Uçak pistleri de gece olduğunda aydınlatılır. Çünkü pilotların gece yolculuklarında iniş ve kalkışlarında yolu görebilmeleri gerekir.

Otomobil sürücüleri, gece yollarını aydınlatmak ve diğer sürücüler tarafından fark edilmek için araçlarının farlarını açarlar. Biz de karanlık olduğunda bulunduğumuz odanın ışığını açarız ve çevremizi görürüz. Sokaklar gece olduğunda sokak lambalarıyla aydınlatılarak insanların çevrelerini görmesi sağlanır.

Akşam olduğunda dükkânlarda ve iş yerlerinde çalışanlar, çalıştıkları ortamın lambalarını açarak işlerini yaparlar. Bazı çalışanlar için durum farklıdır. Gündüz bile olsa onların çalıştıkları yer karanlıktır. Örneğin maden ocaklarındaki işçiler, yerin derinliklerinde çalışırlar. Bu kişilerin çevrelerini görebilmeleri ve başkaları tarafından görülebilmeleri için baretlerinde ışık yayan bir lamba bulunur.

Deniz feneri ışık yayarak karanlıkta deniz taşıtlarının yönlerini bulmasını sağlar.

Aşağıdaki ışık ve görme olayı ile ilişkilendirerek cevaplayınız.
Günlük yaşamda görmek için ışık kullandığımız yerler nerelerdir?
Işık niçin gereklidir?
Işık nerelerde gereklidir?
Işık kimler için gereklidir?
Işık ne zaman gereklidir?
Sürücü, arabasının farlarını niçin açmış olabilir?
Çocuk masa lambasının ışığını niçin açmış olabilir?
Sokak lambaları geceleri sokakları aydınlatmasaydı ne olurdu?
Çocukların birbirlerini ve çevrelerini görmelerini sağlayan nedir?

Bulunduğumuz ortamda ışık miktarı yeterliyse varlıkları daha net görebiliriz. Çünkü görebilmek için ışığa ihtiyacımız vardır. Işığın yetersiz olduğu ortamlarda varlıkları net göremeyeceğimizden farklı algılayabiliriz. Bu durum bazen yanılmamıza neden olabilir.

Eskiden aydınlatma daha çok geliştirilmemişti, bu yüzden hep mum ya da gazlı lambalar kullanılırdı. Ancak günümüzde ise yeni olarak ampul icat edildi.

Aydınlatma teknolojilerindeki gelişmelerin toplum yaşamı üzerinde olumlu etkileri olmuş ve yaşam kalitesi yükselmiştir.

Evlerde, hastanelerde, havaalanlarında, otoyollarda, otogarlarda ve alışveriş merkezlerinde aydınlatma teknolojisinin ürünleri kullanılmaktadır.

Aydınlatma teknolojileri, kullandığımız pek çok araçta uyarı amaçlı kullanılır. Buzdolabının kapağı açıldığında lambanın yanması, ütü çalıştırıldığında ışığının yanması bu uygulamaya örnek verilebilir.

Aydınlatma teknolojileri sayesinde araçlar geceleri rahat bir şekilde kullanılır. Araçların lambaları, yol kenarlarındaki lambalar araçların gece kullanımını kolaylaştırır.

Denizlerde derinlere inildikçe güneş ışığı bu noktalara kadar ulaşmadığı için azalır ve ortam giderek karanlık olur. Ancak aydınlatma teknolojileri sayesinde okyanusların ve denizlerin derinlikleri araştırılabilir. Buralarda yaşayan canlılar hakkında bilgi edinilebilir.

Yine aydınlatma teknolojileri sayesinde hastaneler gece gündüz hizmet verir, fabrikalar gece gündüz çalışır.

Stadyumlarda gece maçlarının kolay yapılması için aydınlatma araçları kullanılır. Maden ocaklarında çalışan işçiler baretlerindeki ışık ile önlerini aydınlatırlar. Sürücüler gece yolculuk yapabilmek için taşıtların farlarını yakarlar.

Varlıkları görebilmek için ışık kaynağından çıkan ışığın varlıklara çarparak gözümüze gelmesi gerekir. Yeryüzünde hayatın devamı için güneş ışığı gereklidir. Bitkiler, besin ve oksijen üretebilmek için güneş ışığını kullanırlar.

Işık, canlıların yaşam kaynağıdır. Işığın çok fazla olması zararlarıdır. Varlıkları karanlıkta net olarak görebilmek için ışık gereklidir, ancak fazla ışık zarar verir. Çıplak gözle güneşe bakılmamalıdır. Fazla ışık gözlerimizi kamaştırır ve bundan rahatsız oluruz. Kuvvetli ışık yayan cisimlere, örneğin güneşe çıplak gözle bakmamız, göz sağlığımızı olumsuz etkiler.

Deniz taşıtlarının yollarını bulmaları ve tehlikelerden korunmaları için ışık saçarak onlara yol gösteren kulelere deniz feneri denir. İlk deniz fenerlerinin içinde bulunan görevliler; odun, gaz yağı vb. yakıtları yakarlar ve fenerin etrafa ışık yaymasını sağlarlardı. Ülkemiz kıyılarındaki ilk deniz feneri 1755 yılında Sultan III. Osman tarafından, İstanbul Ahırkapı’daki kale burçları üzerine inşa edilmiştir.

Günümüzde deniz feneri gibi ışık veren birçok kaynakta ampul bulunur. Ampulü evlerimizde aydınlatma amacıyla da kullanırız. Ampulün içinde çok ince bir tel vardır. Bu telden geçen elektrik, telin ısınmasını sağlar. Isınan tel, etrafına ışık yaymaya başlar.

Deniz fenerleri, karanlıkta çevreyi aydınlatarak deniz taşıtlarını kullanan kaptanların önlerini görmelerine yardımcı olur. Deniz fenerleri olmasaydı denizde birçok kaza yaşanabilirdi. Ampuller olmasaydı akşam olduğunda evimizde her yer karanlık olurdu. Çevremizi görmekte zorlanırdık. Mum ışığında ders çalışmak zorunda kalırdık.

Gece yolculuk yaparken araç sürücüleri araçlarının farlarını açarlar. Farlar sayesinde aracın önü aydınlık olur. Böylece araç sürücüsü, yolu ve karşısına çıkabilecek varlıkları görebilir.

Birçoğumuz evimizde gece lambası kullanırız. Böylece gece kalktığımızda odamızdaki eşyaları görebilir ve onlara çarpmadan hareket edebiliriz.