Yer kabuğunun yapısında neler bulunur?

Yer kabuğunun yapısında neler bulunur?

Bir yerden bir yere gidebilmek için ulaşımı çeşitli yollarla sağlarız. Ulaşım yollarından biri de kara yollarıdır. Kara yolunu açarken bazen dağlara rastlanır. Aşılamayan dağlarda yolları birbirine bağlamak için tüneller açılır. Tünel açma çalışması ile ilgili bir video izleme şansınız oldu mu? Yandaki görsel dağlardaki büyük kayaç kütlelerinde açılmış tünelleri göstermektedir.

Canlılar, Dünya’nın dış katmanında yani yer kabuğunda yaşarlar. Yer kabuğunda dağlar, tepeler, ovalar, vadiler, yaylalar gibi yeryüzü şekilleri bulunur. Yer kabuğu ve yeryüzü şekilleri kayaçlardan oluşmuştur. Yer kabuğu okyanus, deniz ve göllerin altında da devam eder. Yer kabuğu karaların olduğu yerlerde kalın, okyanus tabanlarında daha incedir.

Dünya’mızın katmanlarından manto katmanında bulunan magmanın yeryüzüne ulaşarak soğuyup katılaşmasıyla kayaçlar oluşur. Kayaçlar rüzgâr, sıcaklık farkı, yağmur ve akarsu gibi dış faktörlerle parçalanır. Bunun sonucunda kayaçlar kaya, çakıl, taş ve kum taneciklerine dönüşür.

Kırlarda, dağlarda, ovalarda yürürken çeşitli taşlar görürüz. Bu taşlar farklı renklerde, parlaklıkta ve sertliktedir. Kayaçların farklı olmasını sağlayan yapısındaki minerallerdir. Örneğin Pamukkale Travertenleri’nin beyaz renkte ve yumuşak bir yapıda olması bu mineraller sayesindedir.

Akkor hâlindeki aşırı sıcak magma (manto), yer kabuğunun derinliklerinden yanardağların yüzeyine doğru yükselir. Yüzeye çıkan magmaya lav adı verilir. Yanardağdan yeni çıkmış lavın sıcaklığı 700 °C (derece selsiyus) ile 1200 °C (derece selsiyus) arasındadır. Çay yapmak için demlikte kaynattığımız suyun 100 °C olduğunu düşünürsek çıkan lavın sıcaklığının ne kadar yakıcı olduğunu tahmin edebiliriz.

Dünya’nın yapısını oluşturan kayaçlar ve fosillerin oluşumu

YER KABUĞUNUN YAPISI

Pamukkale Travertenleri’nin nasıl oluştuğunu hiç düşündünüz mü?