İlaç satın alırken ve kullanırken nelere dikkat etmeliyiz?

İlaç satın alırken ve kullanırken nelere dikkat etmeliyiz?

İlaç, fizyolojik sistemleri veya patolojik durumları, alıcının yararına değiştirmek veya incelemek amacıyla kullanılan madde ya da ürünlerdir. Yanlış, bilinçsiz ve gereksiz ilaç kullanımı, ilaçlara karşı vücutta direnç gelişimine, hastalıkların tekrarlamasına, tedavi süresinin uzamasına ve maliyetin artmasına yol açarak sağlığa ve ekonomiye zarar verir. Bunu önlemek akılcı ilaç kullanımı ile mümkündür. Akılcı ilaç kullanımı, hastaların klinik bulgularına göre uygun süre ve dozda, kolay ulaşılabilir şekilde, en ekonomik fiyata ilaç sağlanabilmesidir. Bu yolla toplum sağlığı korunur, yanlış, gereksiz, etkisiz ve pahalı ilaç kullanımı önlenir (Görsel 1.9). Bilinçli olarak ilaç kullanımının sağlanması için toplumsal farkındalığın oluşturulması gerekir. İlaç sektöründe çalışanlar, hekim, eczacı gibi tüm sağlık personeli, hasta ile hasta yakınları, meslek örgütleri ve medya kuruluşları, tıp alanında eğitim veren akademik çevreler bu konuda halkı bilinçlendirmek amacıyla çalışırlar.

Akılcı ilaç kullanımı ilaçların israfını önler.

Akılcı ilaç kullanımında öncelikle hastanın sağlık sorununa hekim tarafından doğru teşhisin konulması gerekir. Ardından tedavi ilaçlı veya ilaçsız olarak etkili ve güvenilir şekilde uygulanır. Eğer ilaçla tedavi uygulanacaksa gerekli ilaçlar saptanarak hastaya reçete yazılır. Yeterli doz ve uygulama süresi belirlenir. İlaçları hekim tavsiyesine göre kullanarak önerilen tedavi programını tam uygulamak iyileşme sürecini hızlandırır.

Akılcı ilaç kullanımında şu ilkeler göz önünde bulundurulur:

• İlaç kullanımı hekime danışmadan yarıda kesilmemeli, doz değişikliği yapılmamalıdır.

• Kesilmiş veya açılmış ambalajlar satın alınmamalı, son kullanma tarihi geçmiş olan, küflenmiş, rengi bozulmuş ilaçlar kesinlikle kullanılmamalıdır.

• İlaçların saklanması konusunda kullanma talimatında verilen bilgilere uyulmalıdır.

• İlaçların yan etkileri, dozu, kullanılacağı zamanlar ve süre ile hangi koşullarda saklanacağı hastaya anlatılmalı ve edinilen bilgiler eksiksiz olarak uygulanmalıdır.

• İlaçlar hekime veya eczacıya sorulmadan; çiğnenerek, kırılarak, bölünerek veya suda çözdürülerek kullanılmamalıdır.

• İlaçlar saptanırken alerji, gebelik ve emzirme dönemi, kalp ve damar hastalıkları ile böbrek ve karaciğer yetmezliği durumları hekime bildirilmelidir.

• İlaçlar çocukların ulaşamayacağı yere konulmalıdır. Prospektüsünde yazan sıcaklıkta, ışıktan ve nemden uzak olarak ambalajında saklanmalıdır.

• Hekim tavsiyesi dışında ve eczane haricinde güvensiz yerlerden alınan herhangi bir bitkisel ilaç, vitamin, gıda takviyesi vb. ürünler kullanılmamalıdır. Bunlar sağlık açısından risk oluşturur.