Farz, vacip ve sünnet nedir?

Farz, vacip ve sünnet nedir?

İbadetlerle İlgili Kavramlar: Farz, Vacip, Sünnet

Dinimizde yer alan, Allah’ın ve Peygamberimiz Hz. Muhammed’in bizlere bildirdiği buyrukları, yasakları ve öğütleri iyi anlayabilmemiz için bazı kavramların anlamlarını öğrenmemiz gerekir. Bu kavramların başında farz, vacip ve sünnet yer almaktadır.

Farz nedir?

Allah’ın kesinlikle yapmamızı emrettiği iş ve davranışlardır. Namaz kılmak, oruç tutmak, zekât vermek ve hacca gitmek farz ibadetlerdendir. Anne ve babaya iyi davranmak, doğru sözlü ve adaletli olmak, emanetleri korumak da farz olan davranışlardandır.

Farz olan ibadetler farz-ı ayn ve farz-ı kifâye olmak üzere ikiye ayrılır. Farz-ı ayn, tek tek her Müslümanın yapmak zorunda olduğu farzdır. Beş vakit namaz, ramazan orucu, zekât ve hac bu farz çeşidine örnektir. Farz-ı kifâye ise mükelleflerden bir kısmının yerine getirmesiyle diğerlerinin üzerinden sorumluluğun kalktığı farzdır. Örneğin vefat eden bir Müslümanın cenaze namazını kılmak farz-ı kifayedir. Bir yerde yaşayan Müslümanlardan hiç kimse cenaze namazını kılmazsa bu durumda, o bölgede yaşayan bütün Müslümanlar günah işlemiş sayılır.

Vacip nedir?

Farz kadar kesin olmayan ancak Allah’ın yapılmasını istediği iş ve davranışlardır. Kurban kesmek, bayram ve vitir namazlarını kılmak vacip ibadetlerdendir. Müslüman, farzları olduğu gibi vacipleri de yerine getirme konusunda da titiz davranmalıdır.

Sünnet nedir?

Temizliğe özen göstermek hem sünnet hem de güzel davranıştır.

Peygamberimiz Hz. Muhammed’in farz ve vacip ibadetlerin dışında yaptığı, bizim de yapmamızı öğütlediği ibadet ve davranışlardır. Beş vakit namazın sünnetlerini kılmak, ramazan ayı dışında oruç tutmak, teravih namazı kılmak, umre yapmak sünnet olan ibadetlerdendir. Namazları cemaatle kılmak, selamlaşmak, hediyeleşmek, yemeklerden
önce ve sonra elleri yıkamak da sünnet olan davranışlara örnek olarak verilebilir. Sünnet olan davranışları yapmak kişiye sevap kazandırır.

SÜNNET, HAYATI GÜZELLEŞTİRİR

Peygamberimizin sünnetlerine uymak, bize sevap kazandırır. Bunun mükâfatını, biz daha bu dünyada iken de görebiliriz.

Sünnet, hepimizin hayatını güzelleştirir.

Eğer hayatlarımızı Sevgili Peygamberimizin hayatı gibi yaşamaya çalışsaydık, eğer onun her biri birbirinden faydalı sünnetine uygun davranışlar sergilemek için yeterince çaba sarf ediyor olsaydık bugün yaşadığımız problemlerin pek çoğunu yaşamıyor olurduk. Büyükleri daha çok sayar, küçükleri daha çok severdik. Huzurevlerinde, yalnızlık içinde evlatlarının yollarını gözleyen gözü yaşlı ihtiyarlar olmazdı.

Çocukları sevindirmek için çalışır, yetimlerin başlarını okşamak için birbirimizle yarışırdık.

Komşular birbirlerini sever ve herkes komşusundan emin olurdu.

Komşusu açken kimsenin gözüne uyku girmezdi…

Fakirler ve zenginler arasında iyilik köprüleri kurulurdu. Alınlarındaki ter kurumadan ödenirdi bütün işçilerin parası… Sokaklarda düzgün kıyafetli, temiz giysili insanlar olurdu.

Daha bunlar gibi sayısız güzellikler, onun güzelliğinden, onun güzel hayatındaki sünnetlerinden bizim hayatımıza güneş gibi yansırdı…

Sevgili Peygamberimizin ağız ve diş temizliği konusundaki sünnetine gereği gibi uymuş olsaydık bugün ağzında hiç çürük dişi olmayanları parmakla gösteriyor olmazdık!

Ne dersin? Sence de öyle değil mi?

Özkan Öze, Peygamberimi Merak Ediyorum, s. 134 – 135.