Ayın Evreleri Nelerdir?

Ayın Evreleri Nelerdir?

Ayı gözlemlediğimizde bazen tamamını, bazen yarısını görürüz. Bu gözlemlerde gördüğümüz Ay’ın aydınlık yüzünün, Ay’ın toplam görünür yüzeyine oranı bize “Ayın evrelerini” gösterir. Ay ışık vermez, Güneş’ten aldığı ışığı yansıtır. Ay’ın Dünya ve Güneş’e göre konumuna göre belli bir kısmı aydınlık diğer yüzeyi ise karanlık gözükür. Ay’ın evrelerine bazı kaynaklarda “Ay’ın fazları” ya da “Ay’ın safhaları” da denir. Ay Dünya etrafında bir yılda 12 kez dolanır. Ay’ın evreleri düzenli olarak tekrar eden bir doğa olayıdır. Hava’nın bulutlu olduğu zamanlar Ay’ın Evrelerini göremeyiz.

Ay da dünya gibi ısı ve ışık üretememektedir. Ay’ın kendi ekseni etrafındaki dönüş hızı dünyanın kendi ekseni etrafındaki dönüş hızına  eşit olduğu için dünyadan ay’ın hep aynı yüzü görünür. Ay’ın kendi ekseni etrafındaki dönüşü dört evreye ayrılır. Bu dört evrenin tamamlanması 29,5 gün sürmektedir. Zaten hicri takvim ay yılını esas alması nedeniyle miladi takvim arasındaki fark bu nedenle oluşmaktadır.

Ay tıpkı Dünya gibi, kendinden ışık vermez. Güneşten aldığı ışığı yansıtır. Onun için, Dünya Güneş’le Ay’ın arasına girdiği zaman Ay kısmen veya tamamen görünmez olur. Başka bir deyişle, Güneşten aldığı ışığı her zaman aynı açıdan yansıtmaz. Hilal, yarımay, dolunay gibi şekillerde görünür ki bunlara Ay’ın evreleri (safhaları) denir. Ay’ı bütün olarak ancak Dünya’ya dönük yüzü Güneş’in karşısına geldiği zaman görülür.

Ay’ın aydınlık yüzü Güneş’in karşısına geldiği zaman hiç görünmez. Ay, Dünya ile Güneş’in arasına girdiği zaman, Dünya’nın gölgesinden çıkarken görülen ince şekli yeniay’dır. İki hafta sonra dolunay’ı görülür. 29,5 gün sonra Ay tekrar Güneş’in karşısına geçer ve tekrar yeniay görünür. Ayın aydınlık yüzünün dünyadan görünüşünde bir ay boyunca meydana gelen değişikliklerdir. Yeniay ve dolunay evrelerinde büyük gel-git yaşanır. Sebebi dünya, ay ve güneşin aynı doğrultuda olmasıdır. İlk ve son dördünde ise küçük gel-git yaşanır.

Ay dünya etrafındaki yörüngesini tamamlarken, dünyanın güneş ve ay arasında kalmasına neden olabilir. Bu durumda ay yüzeyine düşen güneş ışınları dünya tarafından engellenmiş olur. Karanlıkta kalan ay kısa süreli de olsa dünyadan gözlenemez bu olaya ay tutulması adı verilir.

Ay’ın 4 Evresi Vardır.

1- Yeni Ay

Ay, Dünya ile Güneş arasındadır. Ay’ın karanlık yüzünün Dünya’ya baktığı evredir.

Ay’ın Güneş hizasından ayrılmaya başladığı anda meydana gelir. Ay incecik bir görünüm alır ve büyük çoğunluğu karanlık kalır. Güneş’in battığı andan kısa bir süre sonra batıda görülmeye başlar.

2- İlk Dördün

Yeni Ay evresinden yaklaşık 1 hafta sonra oluşur. Ay’ın Dünya’ya bakan yüzünün sağ yarısı aydınlık görünür.

Yeni Ay’ın oluşundan ortalama 7 ile 8 gün sonra ortaya çıkan Ay evresidir. Bu evrede Ay’ın yarısı aydınlık yarısı karanlık evrededir.

3- Dolunay Evresi

İlk dördün evresinden bir hafta sonra oluşur. Dünya’ya bakan yüzünün tamamı aydınlık görünür.

Yeni Ay’dan yaklaşık 14 gün sonra oluşan evredir. Bu evrede Güneş ile Dünya aynı hizaya gelmiştir. Bu nedenle Ay parlak ve daire şeklinde görülür.

4- Son Dördün

Dolunay evresinden yaklaşık bir hafta sonra oluşur. Ay’ın Dünya’ya bakan yüzünün sol yarısı aydınlık görülür.

Bu evre Ay’ın yeniden Yeni Ay evresine geldiği evredir. Ancak ilk dördün evresine göre Ay’ın parlak yüzü ters tarafta görülür.