Panama Kanalı

Panama Kanalı

Bu kanal Güney Amerika ve Kuzey Amerika’yı birbirinden ayırır. Orta Amerika’nın en güney ülkesi Panama topraklarında yer alır ve Atlas Okyanusu ile Büyük Okyanus’u birbirine bağlayan su yoludur.

Kanalın yapımı için ilk ciddi çalışmalar fransızların öncülüğünde 1880’de başlamış fakat bir sonuç vermemiştir. Fransızların “başarısız” girişiminden sonra ABD yönetimi 4 Mayıs 1904’de resmi olarak inşayı üstlendi.

İnşaat ABD tarafından tamamlanmış ve kanal 1914’te hizmete açılmıştır. 77 kilometre uzunluğundaki kanalın yapımı sırasında, sıtma ve sarı humma gibi hastalıklardan büyük toprak kaymalarına kadar her türlü güçlükle karşılaşılmış ve yaklaşık 27.500 kanal çalışanı bu süreçte can vermiştir.

Amerika batı kıyılarından dünyaya açılması için yüksek tonajlı gemilerini bu kanaldan geçirmek zorundaydı.

Kanalın yapımında panama halkının iradesine başvurulmadı. En çok can kaybı yaşanan işçiler arasında Panama asıllı yoksul halk kesimi vardı. Bir de Güney Amerika topraklarından zenci asıllı binlerce ucuz iş gücü kanalın yapımında takviye edildi. Bazen bu da yetersiz kalınca Afrika’dan karın tokluğuna işgücü getirdiler. Bunlar da yörenin tabiat koşullarına bir anda adapte olamayınca birer birer hastalanıp kötü şartlarda can verdiler. Bütün bu olumsuz şartlara rağmen orta Amerika halkları arasında toprak ve sınır kavgaları yaşanıyordu. Bir yandan o bölgeye hakim olmak isteyen Fransız, İngiliz ve İspanyol koloni etkinlikleri, bir yandan da Amerikanın kendi çıkarları. En sonunda yapımı oldukça uzayan inşaatın bedeli çok ağır ödendi.

Panamalılar kanalın tam yönetme hakkını 1999 yılında yapılan anlaşma ile ABD’den devralmıştır.

Bugün New York’tan San Francisco’ya giden bir geminin, Panama kanalını kullanarak 9.500 km yol yapması, Horn Burnu’nun dolaşılmasını zorunlu kılan eski günlerdeki 22.500 km yola oranla büyük bir kolaylıktır.

Kanal boyunca yolculuk yaklaşık 9 saat sürmektedir. Ayrıca kanalda bulunan indirgeçli kaldırgaç sayesinde aşılması zor olan noktalarda gemiler ilerleyebilmekte ve hareketlenme kazanabilmektedir.

Dünya deniz ticareti açısından çok önemlidir. Çünkü dünya deniz ticaretinin en yoğun olduğu kıtalar Avrupa ve Amerika kıtaları arasında gerçekleşmektedir. Önceden Avrupa’dan gelen ticaret gemilerinin Amerika kıtasının batı sahillerine ulaşabilmesi için Horn Burnunu dolaşmaları gerekiyordu, kanalın açılmasıyla oldukça fazla maliyet, zaman ve emek tasarrufu sağlanmıştır.

Panama kanalı dünyanın mühendislik harikasıdır ve en pahalı kanaldır. Kanal, bölgenin sosyoekonomik koşullarını geliştirmiştir. Panama Kanalı ile Panama halkının refah seviyesi yükselmiştir. Kanal ülkenin gelişimine önemli katkılar sağlamıştır.

Dünya’da balık geçişinin olmadığı tek kanaldır. Çünkü kanal deniz seviyesinden 28 metre yüksekte olup kanal giriş ve çıkışlarında yükseltme havuzları yer almaktadır.

Panama Kanalı deniz seviyesinden 28 metre yukarıdadır. Sıvıların dengesi kanunundan faydalanılarak gemiler kanal içinde yavaş yavaş yükseltilir ve aynı metotla diğer tarafa doğru indirilir.

Panama Kanalı