Hidra

Hidra

Hidra nasıl bir canlıdır?
Hidralar nasıl çoğalırlar?
Hidra bir hayvan mıdır?

Hidra tatlı suda yaşayan, ters dönmüş şemsiye tipiyle, zehirli dokunaçlarıyla, birkaç mm boyuyla, en çok yeşil rengiyle ya da siyah rengiyle görünen omurgasız bir hayvandır. Yokedici hayvanlar grubuna girer. Saçak dokunaçlarıyla yakaladığı, ağzına göre her türlü canlıyı bir lokmada yutar. Bu canlı insan büyüklüğünde olsaydı çok tehlikeli ve korkunç bir canavar olurdu. Yuttukça gövdesinden tomurcuklanarak yeni bireyler oluşturur. Bireyler yeterli olgunluğa geldiklerinde ana gövdeden ayrılıp neslin devamını salar. Az hareket ederler, eğer yerleri iyi ise hiç hareket etmezler. Onları hareket ederken görmek ayrı bir tecrübedir. Taklalar atarak giderler. Genelde yosunlu, mikroorganizma zengini sığ sularda gözlemlenirler. Çıplak gözle seçilebilirler yalnız en sağlıklı gözlem mikroskop altında veya iyi bir büyüteçle yapılabilir. Biyolojik anlamda yaşlanmazlar, kendilerini yenilemede, kopan parçalarını yerine getirmede kusursuz canlılardır.

Hidralar, tatlı su birikintilerinde yaşar, küçük su hayvanlarını avlayarak beslenirler. Uzun ve dar bir çuvalı andıran gövdelerinin alt bölümündeki yapışkan disklerle sudaki taşlara ye bitkilere tutunurlar. Gövdenin üst bölümünde bir ağız deliği, bunun çevresinde de yarım düzine kadar kıl gibi incecik dokunaç bulunur. Bu ipliksi dokunaçlarda, bütün, knitlilerde olduğu gibi yakıcı bir zehir salgılayan özel hücreler (knidoblastlar) vardır. Hidra, bu hücrelerin iğne ya da diken gibi uzantısını küçük kabukluların ve öbür küçük su hayvanlarının vücuduna batırıp içindeki zehri akıtarak avını felce uğrattıktan sonra torbaya benzeyen midesine gönderir. Solunum ve sinir sistemi olmayan bu basit canlılar birçok açıdan bitkilere benzerse de gövdelerini kasarak iyice uzayıp kısalabilir ve kasılgan “ayaklarıyla” dipte sürünerek, hatta taklalar atarak yer değiştirebilirler. Hidraların yaklaşık 25 türü vardır; bunlardan bazıları açık kahverengi, bazıları da sindirim boşluklarında yaşayan tek hücreli suyosunlarının içerdiği klorofil nedeniyle yeşil renktedir.

Ortam şartları uygun, besin bulma sıkıntısı yoksa hidra kendinin bir kopyasını gövdesinden tomurcuk gibi çıkartır. Ortam şartları bozulursa; hava soğur veya besin azalırsa eşeyli üremeye geçer. Basit bir yumurtalık ve testis yapısına sahip olan hidralar şartlar kötüleşince, suya kendi başına hareket yeteneğine sahip gametler bırakırlar. Bu gametler başka hidraların yumurtalığına yerleşip orada dayanıklı yumurtalar (kistler) haline dönüşür. Anaç birey ölünce su birikintisinin tabanına düşerler ve şartların düzelmesini beklerler. Yumurtadan çıkan bireylerin larval dönemi yoktur. Anaç bireylerin minyatürü gibidirler. Hidralar hermafrodittirler, aynı anda hem gamet (sperm) hem de yumurta geliştirebilirler.

Hidralarda genellikle iki tip üreme görülür. Yavrular bazen erişkin hidranın gövdesinin yanından tomurcuklanma yoluyla gelişir. Bazen de erişkinlerin sonbaharda suya bıraktıkları döllenmiş yumurtalar ilkbaharda çatlar ve içinden yavrular çıkar. Bu iki üreme biçiminden başka bölünmeyle çoğalmaya da rastlanır. Bir hidra birkaç parçaya bölündüğünde bu parçalardan her birinden bir süre sonra yeni ve eksiksiz bir birey gelişir. Hidralar birçok tatlı su hayvanı gibi koloniler oluşturmaz ve polip denen ayrı bireyler halinde yaşarlar.