Eğitim Öğretim sürecinde öğretmenin rolleri nelerdir?

Eğitim Öğretim sürecinde öğretmenin rolleri nelerdir?

1. Öğretmen her şeyden önce öğrencilerini sorumlu olan aktif bireyler olarak görmelidir.

2. Öğretmen, öğrencilerin farklı çevrelerden geldiğini ve farklı öğrenme yaşantılarından geçtiğini kabul etmeli, öğrencilerin yeni bilgiyi yapılandırırken kullanacakları ön bilgilerinin de farklı olduğunu bilmelidir. Bu nedenle öğrenme sürecine başlamadan önce yeni öğrenilecek bilginin konusu ile ilgili öğrencilerin ön bilgilerini açığa çıkartacak çeşitli etkinlikler yapmalıdır. Ön bilgilerin açığa çıkartılmasında öğretmen öğrencilerin karşılaştığı bir sorunu veya gözlediği bir olayı anlamaları için eğlendirici ve merak uyandırıcı bir girişle derse başlayabilir ya da bu aşamada görsel anlatım, soru-cevap, örnek olay incelemesi ve yorumlanması gibi diğer çalışmalar yapılabilir. Burada önemli olan öğrencilerin doğru cevabı bulmaları değil, değişik fikirler ileri sürerek, soru sormalarını teşvik emek ve ön bilgilerinin açığa çıkartılmasının sağlanmasıdır. Bu yolla öğrencilerin etkili bir iletişime girerek bunu arkadaşlarıyla paylaşmalarına destek verilmelidir. Öğrencilerin edinecekleri yeni bilgilerin eski bilgilerle tutarlı olması, yeni bilgilerin yapılandırmasını kolaylaştıracaktır. Ön bilgilerin eski bilgilerle tutarlı olması yeni bilgilerin yapılandırılmasını kolaylaştıracaktır. Ön bilgilerin açığa çıkartılmasının ardından öğretmen yeni bilgilerin verileceği metod ve teknikleri buna göre belirlemelidir. Metod ve tekniklerin belirlenmesinde öğrencilerin var olan bilgileri yanında, bireysel farklılıkları da (farklı ilgi ve öğrenme ihtiyaçlarını) göz önünde tutulmalıdır.

3. Öğretmen bilgilerin her öğrenci zihninde aynı şekilde yapılandırılmayacağını, öğrenmede farkl öğrenme sonuçlarının yaşanacağını kabul etmelidir.

4. Öğretmen yeni bilgilerin sunulmasında öğrencilerine çeşitli öğrenme ortamlarını düzenlemekle sorumlu olmanın yanında etkinliklerin amacına uygun bir şekilde gerçekleştirimesinde öğrencilere rehberlik de etmelidir.

5. Öğretmen öğrencilerin görüşlerine önem vermelidir. Gerekirse öğrenci görüşleri doğrultusunda yöntem teknik ve dersin içeriğini değiştirebilir.

6. Yeni edinilecek olan bilgi ve becerilerin, öğretmen rehberliğinde öğrenciler tarafından keşfederek yapılandırılmasına çalışılmalıdır. Bunun için öğretmen yeni bilgileri öğrencilerin kendilerinin keşfedecekleri öğrenme yaşantılarına dönük kurgulamalı ve bunları etkinlik olarak gerçekleştirmelidir. Her bilgi ve beceri yapılandırıcı yaklaşıma göre her öğrencide farklı düzeyde ve biçimde anlamlandırılacağı için anlamları paylaşmalarına imkân verebilmek adına öğrencilerin birlikte çalışmaları ve iletişim kurmaları özendirilmelidir. Öğrenciler bu etkinliklerde (çeşitli örnek olay, sorun çözme, inceleme yapma vb.) aktif kılınarak bilgiyi kendilerinin keşfetmeleri sağlanmalıdır.

7. Öğretmen, yapılan etkinliklerin ardından öğrencilerin keşfettikleri sonuçları paylaşmalarına imkân tanımalıdır. Öğrencilerin yaratıcılıklarını kullanarak vardığı sonuçları etkili bir iletişim kurarak ortaya koymaları sağlanmalıdır. Bilginin yapısına göre öğretmen formal olarak tanımları ve bilimsel açıklamaları yapabilir ya da önemli noktalara değinebilir. Bu şekilde bilginin özelliğine göre yeni öğrenilenlerin zihinde yapılandırmasını mümkün kılacak anahtar kavramları sunmuş olur. Mümkün olan yerlerde, öğrencilerin deneyimleri bir araya getirmelerinde, sonuçlarında ve
yeni kavramlar oluşturmalarında onlara temel bilgi düzeyince açıklamalarda yol gösterici olmalıdır.

8. Öğrencilerin kendi yanlışlarını, görüşlerindeki çelişkileri kendilerinin görmesine, bulmasına fırsat verecek etkinlikler düzenlenmelidir. Öğretmen, öğrenci hatalarını öğrenmede bir fırsat olarak bilmeli ve kullanmalıdır.

9. Öğrencilerin keşfettikleri bilgileri yeni durumlara uyarlayacak öğrenme yaşantılarının oluşturulması sağlanmalıdır. Bu yaşantılar ile öğrenciler bilginin farklı uygulamalarını öğrenmiş ve edindikleri bilgiyi pekiştirmiş olurlar. Öğrencilere bireysel ve grup çalışmaları yapacakları ortamlar sağlanarak (yeni olaylar ve problemler yaratılarak) keşfettikleri bilgileri kullanmalarına, yeni çıkarımlar yapmalarına ve yeni bilgilere ulaşmalarına önayak olunmalıdır.

10. Öğrencilerin özgün, yaratıcı yönlerinin tespit ve takdirinde çok titiz davranılmalıdır.

11. Öğretmen değerlendirme etkinliklerini süreç ve sonuç odaklı olarak yapmalıdır. Ancak bu sayede öğrencilerin düşünme tarzları değişir ve ürünler sergilenir. Değerlendirme etkinliklerinde öğrencilerin yeni kavram ve becerileri öğrenmeleri gerçekleşebileceği gibi kendi gelişimlerini ve akranlarını değerlendirmelerini de sağlamalıdır.