Fazıl Hüsnü DAĞLARCA Kimdir?

Fazıl Hüsnü DAĞLARCA’nın hayatı ve eserleri

1914’te İstanbul’da doğan Fazıl Hüsnü DAĞLARCA babasının subaylık görevinden dolayı ilk ve orta öğrenimini Türkiye’nin değişik yerlerinde tamamlamıştır. Kuleli Askeri Lisesi ve Harp Okulu’nu bitirmiş ve orduya katılmıştır. 15 yıl asker olarak hizmet eden sanatçı, yüzbaşı rütbesinde iken kendi isteğiyle ordudan ayrılmıştır. Çalışma Bakanlığında İş Müfettişi olarak İstanbul’da çalışmış, Aksaray’da bir kitabevi açmış ve yayımcılık yapmıştır. 1960-1964 arasında “Türkçe” isimli bir aylık dergi çıkaran sanatçı, 1970’te yayınevini kapatıp, sadece şiirle uğraşmaya başlamıştır. Uzun yıllar şiirler yazan şair 2008 yılında 95 yaşındayken kronik böbrek yetmezliğinden İstanbul’da yaşamını yitirmiştir.

Yayınlanan ilk yazısı Yeni Adana Gazetesi’nin 1927’de düzenlediği yarışmada birincilik alan bir öyküydü. İlk şiiri “Yavaşlayan Ömür” 1933’te İstanbul Dergisi’nde çıktı.Yusuf Ziya Ortaç, Faruk Nafiz Çamlıbel ve Peyami Safa’nın da dikkatini çeken şiirleri Varlık, Kültür Haftası, Yücel, Aile, İnkılapçı, Gençlik, Yeditepe, Türk Dili, Yenilik, Vatan, Çağrı, Türkçe, Ataç, Türk Yurdu, Yön, Devrim gibi dergilerde yayınlandı.

İlk şiirlerinde Necip Fazıl Kısakürek’ten etkilendi. “Havaya Çizilen Dünya” (1934) şiir kitabındaki şiirlerinde bu etki görülür. Kendi şiir çizgisine yönelişi “Çocuk ve Allah”, “Daha” (1940) kitaplarıyla başlar.

Şiiri “sezgi” ve “us” olmak üzere iki dönemde incelenebilir. Sezgi dönemi eserleri “Havaya Çizilen Dünya” (1934), “Çocuk ve Allah” ile “Daha”yı (1940) izleyen “Çakırın Destanı” (1945), “Taş Devri” (1945) kitaplarını kapsar.

“Asû” (1955) ile başlayan ikinci dönem günümüze kadarki şiirlerinde etkin olan “usçu” dönemdir.

Sezgi döneminde kendine has bir şiir dili ve biçemi yaratmaya çalıştı. “Us” dönemi ise güçlü bir Türkçe tutkusuyla dikkat çeker. Dağlarca bu dönemde dilin arılaştırılması çabalarına katıldı, evrensel temalara ağırlık vermeye başladı. 1970 sonrasında yoğunlukla çocuk şiirleri yazdı.

Hem Türkiye’de hem uluslararası düzeyde birçok ödül kazandı, bir çok ülkede şiirleri okundu. Kitapları birçok dile çevrildi.

Şairimiz Fazıl Hüsnü DAĞLARCA;

• Şiir dışındaki hiçbir türle ilgilenmemiştir. Şiire hece ölçüsüyle başlamış, sonra serbest şiire geçmiştir.
• İnsanın evren karşısındaki yalnızlığını, günlük yaşamın sıkıntılarını, acılarını işlemiştir.
• “Yapma destan’larıyla tanınmıştır. Bu şiirlerde Kurtuluş Savaşı tarihini anlatmıştır.
• Tür, biçim ve içerik bakımından kendini sürekli yenilemiş, kendine özgü bir şiir dili yaratmıştır.
• Her konuda şiir yazan usta bir sanatçıdır. Bireyselden toplumsala, ulusaldan evrensele uzanan bir çizgide kendine özgü bir şiir oluşturmuştur.
• Yerli-yabancı hiçbir akımdan etkilenmeden klasiği ve çağdaşı kaynaştıran özgün bir şair olmuştur.
• “Türkçem benim ses bayrağım” dizesiyle Türkçeye olan sevgisini anlatmıştır.
• “Çocuk ve Allah” kitabıyla tanınmıştır. Bu yapıtında soyut konuları işlemiştir.

Fazıl Hüsnü DAĞLARCA’nın Eserleri:

ŞİİR:

• Havaya Çizilen Dünya (1935)
• Çocuk ve Allah (1940)
• Daha (1943)
• Çakırın Destanı (1945)
• Taş Devri (1945)
• Üç Şehitler Destanı (1949)
• Toprak Ana (1950)
• Aç Yazı (1951)
• İstiklal Savaşı- Samsun’dan Ankara’ya (1951)
• İstiklal Savaşı- İnönüler (1951)
• Sivaslı Karınca (1951)
• İstanbul-Fetih Destanı (1953)
• Anıtkabir (1953)
• Asu (1955)
• Delice Böcek (1957)
• Batı Acısı (1958)
• Mevlana’da Olmak (Gezi) (1958)
• Hoo’lar (1960)
• Özgürlük Alanı (1960)
• Cezayir Türküsü (Fransızca, İngilizce ve Arapça çevirileriyle birlikte, 1961)
• Aylam (1962)
• Türk Olmak (1963)
• Yedi Memetler (1964)
• Çanakkale Destanı (1965)
• Dışarıdan Gazel (1965)
• Kazmalama (1965)
• Yeryağ (1965)
• Vietnam Savaşımız (İngilizcesiyle, 1966)
• Kubilay Destanı (1968)
• Haydi (1968)
• 19 Mayıs Destanı (1969)
• Vietnam Körü (destan-oyun) (1970)
• Hiroşima (Fransızca,İngilizce çevirileriyle, 1970)
• Malazgirt Ululaması (1971)
• Kınalı Kuzu Ağıdı (1972)
• Gazi Mustafa Kemal Atatürk (1973)
• Horoz (1977)
• Hollandalı Dörtlükler (1977)
• Çukurova Koçaklaması (1979)
• Nötron Bombası (1981)
• Yunus Emre’de Olmak (1981)
• Çıplak (1981)
• İlk Yapıtla 50 Yıl Sonrakiler (1985)
• Uzaklarda Giyinmek (1990)
• Dildeki Bilgisayar (1992)

ÖDÜLLERİ

• 1946 CHP Şiir Yarışması üçüncülüğü
• 1956 Yeditepe Şiir Armağanı Asu kitabıyla
• 1958 Türk Dil Kurumu Şiir Ödülü Delice Böcek kitabıyla
• 1966 Milli Talebe Federasyonu Turhan Emeksiz Şiir Armağanı Delice Böcek ile
• 1977 Sedat Simavi Vakfı Ödülü’nü Peride Celal ile bölüştü, Horoz şiir kitabıyla
• 1967 International Poetry Forum (Uluslararası Şiir Forumu, Pittsburg
  Amerika) tarafından “En İyi Türk Şairi” seçildi
• 1974 Struga (Yugoslavya) Şiir Festivalleri’nde Altın Çelenk ödülü