Yahya Kemal Beyatlı Kimdir?

Yahya Kemal Beyatlı

Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri

Yahya Kemal Beyatlı, Türk edebiyat tarihinin önemli isimlerinden biridir. Kuvvetli üslubu ve usta söz sanatçılığı ile akıllarda kalmıştır. Divan edebiyatı ve aruz veznini hiçbir zaman terk etmemiştir. Yaşamı boyunca evlenmemiş ve kitap yayımlamamıştır. En çok eleştiriyi de bu konuda almış ve görüşlerine muhalif olan kesim tarafından “esersiz şair” olarak nitelendirilmiştir.

Yahya Kemal Beyatlı, 2 Aralık 1884 tarihinde Üsküp’te dünyaya gelmiştir.  Üsküp Belediye Başkanı Nişli İbrahim Naci Bey ile Nakiye Hanım’ın oğludur. Çocukluğunu Üsküp’te geçiren şair, eserlerinde bu yıllara sıklıkla değinmiştir.

Eğitimini aldığı yıllarda başarılı bir öğrenci olan Yahya Kemal Beyatlı, 1892 yılında Üsküp İdadisine girmiştir. Bu eğitimin yanı sıra Arapça ve Farsça dersleri alan şair, 1897 yılında Selanik’e taşınmıştır. Annesinin kısa süre sonra vefat etmesi üzerine babasıyla yaşayan Yahya Kemal Beyatlı, babasının izdivacından sonra Üsküp’e geri dönmüştür. 1902 yılında ise İstanbul’a gelerek burada yaşama kararı almıştır.

Hayatına İstanbul’da devam etme kararı aldıktan 1 yıl sonra Jön Türk olmak istediğini dile getiren Yahya Kemal Beyatlı 1903 yılında Paris’e kaçmıştır. Bir süre eğitim gördüğü Paris’te Fransızcasını geliştirmiş, Jön Türklerle ilişki kurmayı başarmıştır.

Tanınmış pek çok isimle bir arada bulunma şansı yakalayan Yahya Kemal Beyatlı, siyasal bilimler eğitimi almayı da başarmıştır. 1912 yılında ise İstanbul’a geri dönmüştür. Sonrasında meslek hayatına atılan şair, Darüşşafaka’da edebiyat ve tarih dersleri vermeye başlamıştır. Aynı zamanda şiirlerini de yayımlamaya başlamıştır.

İstanbul’da bulunduğu yıllarda Milli Mücadele taraftarı olan Yahya Kemal Beyatlı, yazıları ile dikkat çekmiştir. Halkın da yöneticilerin de milli mücadeleyi desteklemesi gerektiğini dile getirmiştir. Sonrasında siyasi çevreye sahip olan şair ilk olarak 1922 yılında barış için Lozan Konferansı’nda yer almıştır. Danışman olarak bulunduğu bu görevde herkesçe tanınan şair daha sonra 1923 yılında Urfa milletvekiliolmuştur. Cumhuriyetin ilan edilmesinin ardından Varşova ve Madrid’de orta elçi görevinde bulunan şair, 1943-1946 yılları arasında da İstanbul milletvekili olmuştur. Yahya Kemal Beyatlı emekli olmadan önce Pakistan Büyükelçisi olarak görev yapmıştır.

Yahya Kemal Beyatlı, Pakistan büyükelçisi olarak görev yaptığı yıllarda yorulduğunu ve siyasetten uzak kaldığını dile getirmiş, emekli olmuştur. Emekliliğinin hemen arkasından İstanbul’da Park Otel’e yerleşen şair hayatının son dönemini burada geçirmiştir. Kısa süre sonra bağırsak kanaması sorunu yaşayan şair, İstanbul’da çözüm bulamadığı için Paris’e gitmek mecburiyetinde kalmıştır. 1957 yılında hastalığına derman bulunmayacağını öğrenen şair bir yıl sonra, 1 Kasım 1958 tarihinde, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nde vefat etmiştir.

Şairin eserlerinde genel olarak Osmanlı medeniyet ve kültürüne bağlı kaldığı görülür. Eserlerinde tarih, vatan, millet ve İstanbul sevgisi işlenir. Osmanlı medeniyeti yüzyıllar boyu en yüce eserlerini İstanbul’da yarattığı için, Yahya Kemal’deki İstanbul, Boğaziçi ve Türk musikisi hayranlığına, tabiat güzelliklerinin yanı sıra, tarih değerleri de girer. Duygu, düşünce ve hayali ustalıkla kaynaştıran şair, pek çoğuna hikaye karakteri verdiği lirik-epik şiirlerinin konularını aşk, tabiat, deniz, ölüm ve sonsuzluktan da alır. Bütün şiirlerini, iç ahengin sağlanmasına daha elverişli gördüğü aruzla yazan Yahya Kemal, şiirlerini, makale ve hikayelerini sağlığında kitaplarda toplamamış, eserleri dergilerde, dağınık kalmıştır.

Yahya Kemal Beyatlı’nın Eserleri

Şiirleri:

Kendi Gök Kubbemiz

Eski Şiirin Rüzgarıyla

Rubailer ve Hayyam Rubailerini Türkçe Söyleyiş

Bitmemiş Şiirler

Yazıları:

Aziz İstanbul

Eğil Dağlar

Siyasi ve Edebi Portreler

Edebiyata Dair

Çocukluğum Gençliğim Siyasi ve Edebi Hatıralarım

Tarih Musahabeleri

Mektuplar- Makaleler