Trafikle ilgili temel kavramlar nelerdir?

Trafikle ilgili temel kavramlar nelerdir?

Mete’nin öğretmeni, öğrencilerinden hafta sonu okul, market, park vb. yerlere giderken karşılaştıkları trafik unsurlarını gözlemlemelerini istemişti. Hafta sonu Mete ve Mete’nin babası Ahmet Bey birlikte dışarı çıktılar.
Ahmet Bey:

— Mete, çevrene şöyle bir bak. Burada trafikle ilgili neler görüyorsun?

Mete:

— Trafik levhaları, ışıklı trafik işaret cihazları, yaya geçidi, üst geçit, yaya, taşıt, yaya kaldırımı, cadde, sokak ve ileride de trafik polisi görüyorum.

Ahmet Bey:

— Bu saydıkların trafikte karşılaşabileceğimiz unsurlardır. Şimdi sırasıyla bunları öğrenelim.
Mete:

— Babacığım yollara trafik işaret ve işaret levhaları neden konulmuş? Bunlar olmasaydı ne olurdu?

Ahmet Bey:

— Trafik levhaları, ışıklı trafik işaret cihazları, yollardaki çizgiler trafiği düzenler. Bunlar olmasaydı sürücü ve yayalar trafikte nasıl davranacaklarını bilemezdi ve pek çok kaza yaşanırdı.

Mete ve babası pek çok trafik unsurunun bulunduğu bir yola gelmişlerdi.

Ahmet Bey:

— Mete, burada pek çok trafik unsurunu görebilirsin. Mesela trafikte bizim gibi yürüyerek hareket edenlere yaya, araç kullananlara ise sürücü denir. Şu otobüsü görüyor musun? Çok sayıda insanın seyahat ihtiyacının aynı anda karşılanmasına toplu taşıma denir. Otobüs, toplu taşıma araçlarından biridir. Taşıtlarda, sürücü dışında bulunan kişilere yolcu denir. Otomobil, tren, gemi, uçak gibi taşıma araçlarına taşıt denir.

Mete:
— Trafikte güvenli olabilmek ve diğer insanların hayatını tehlikeye atmamak için trafik levhaları, ışıklı trafik işaret cihazları ve trafik polisinin uyarıları çok önemli olmalı değil mi baba?

Ahmet Bey:
— Evet, çok haklısın. Ama başka önemli unsurlar da var. Örneğin yalnız yayaların kullanması için ayrılmış alana yaya kaldırımı denir. Yaya kaldırımı sayesinde yayalar güvenli olarak yürür. Ayrıca yaya yolu ayrılmamış kara yolunda, taşıt yolu kenarında kalan yaya, hayvan ve zorunlu hâllerde de araçların faydalanabileceği kısma banket denir.

Mete:

— Karşıdan gelen araba uzakta, hemen buradan yolun karşısına geçelim mi?

Ahmet Bey:

— Hayır oğlum. Yolun karşısına güvenli bir şekilde geçebilmek için yaya geçidini kullanmamız gerekir. Yaya geçitleri, caddelerde yayaların güvenle karşıya geçmelerini sağlayan alandır. Yaya geçitleri, üzerinde yaya resmi ve çizgilerin olduğu işaret levhası ile belirtilir. Bak, burada olduğu gibi.

Mete:

— Öğretmenimiz, bize okula gelirken ve okuldan giderken yolun karşısına geçmemiz gerektiğinde mutlaka okul geçidini veya yaya geçidini kullanmamızı söylüyor.

Ahmet Bey:

— Öğretmeninizin uyarısı çok doğru. Okul geçitlerinde sürücüler hızlarını azaltmalı ve kurallara uygun olarak karşıdan karşıya geçen öğrencilere ilk geçiş hakkını vermelidir. Ancak şoförlerin dalgın olabileceğini unutma. Yaya geçitlerine geldiğinde araçlar durmadan ve şoförle göz göze gelmeden kaldırımdan yola inme. Okul geçitleri de trafik levhaları ile belirlenir. Alt ve üst geçitler trafiğin önemli unsurlarıdır. Trafik akışını kesmemek için bir yolun altından geçirilen geçite alt geçit, yolun üstünden geçirilen köprüye ise üst geçit denir.

Yollarına devam eden Mete ve Ahmet Bey trafik polisinin düdük çaldığını duydular.

Mete:

— Trafik polisi, trafiğin düzenini sağlar ve trafiği denetler. Baba, şuraya bakar mısın? Hem trafik polisi hem de ışıklı trafik işaret cihazı var. Bu durumda hangisine uymamız gerekir?

Ahmet Bey:

— Mete, böyle durumlarda ışıklı trafik işaret cihazı olsa bile trafik polisinin işaretine uyulur. Bu bir trafik kuralıdır. Işıklı trafik işaret cihazları, yaya ve taşıtların kavşaklardan güvenle geçmelerini düzenleyen ışık sistemidir. Yayalar için kırmızı ve yeşil olarak iki renkli trafik ışıkları vardır. Kırmızı ışık yandığında durmalı, yeşil ışık yandığında yolu kontrol ettikten sonra geçmelisin. Taşıtlar için ise kırmızı, sarı ve yeşil olmak üzere üç renkli trafik ışıkları vardır. Taşıtlar da kırmızı ışıkta durmalı, sarı ışıkta hazırlanmalı ve yeşil ışıkta hareket etmelidir.

Mete, çalışması için gerekli olan trafikle ilgili bilgileri öğrenmişti. Yarın sınıfta arkadaşlarıyla bu konuyu konuşacaklardı.