Boşanmanın Bireysel ve Toplumsal Etkileri nelerdir?

Boşanmanın Bireysel ve Toplumsal Etkileri nelerdir?

“Kusursuz dost arayan dostsuz kalır.” (atasözü)

Ailede devamlılık esastır. Dinimiz, Müslüman erkek ve kadının evlenip yuva kurmasını önemsemiş, ailenin dağılmasına sebep olacak söz ve fiillerden kaçınılmasını istemiştir. Sevgi ve saygıyla kurulan evliliği bu şekilde devam ettirmek eşlere düşen en önemli görevdir.

Dinimize göre boşanarak aile birliğinin bozulmasına belirli şartlarda müsaade edilmiştir. Boşanma birbirleriyle uyuşamayan eşlerin en son başvuracakları çözüm şeklidir. Ancak dinimiz, boşanma safhasına gelmeden önce, eşler arasındaki soğukluk, anlaşmazlık ve geçimsizlik gibi durumların çözümü için yollar göstermiştir. Bu çözüm sulh yoluyla evliliğin devam etmesi şeklindedir. Sulh yoluyla ailenin selamete çıkması Kur’an-ı Kerim’de şöyle vurgulanmaktadır. “Eğer bir kadın kocasının geçimsizliğinden yahut kendisinden yüz çevirmesinden endişe ederse, aralarında bir sulh yapmalarında, onlara bir günah yoktur. Sulh hep hayırlıdır. Zaten nefisler kıskançlığa hazırdır.
Eğer iyi geçinir ve geçimsizlikten sakınırsanız, şüphesiz Allah yaptıklarınızdan haberdardır.” (Nisa suresi, 128. ayet.)

Yine başka bir ayette “Eğer karı kocanın arasının açılmasından endişe ederseniz, erkeğin ailesinden bir hakem, kadının ailesinden bir hakem gönderin. İki taraf (arayı) düzeltmek isterlerse, Allah da onları uzlaştırır. Şüphesiz, Allah hakkıyla bilendir, hakkıyla haberdardır.” (Nisa suresi, 35. ayet.) buyrularak evliliğin devamı ve eşler arasındaki uyuşmazlığın giderilmesi için hakeme gidilmesi şeklinde bir çözüm yolu gösterilmiştir. Eğer bunlar bir fayda vermezse son çare olarak boşanmaya izin verilmektedir. Ne var ki bu izinle birlikte boşanma yine de hoş görülmemiştir. Peygamberimiz (s.a.v.) “Allah’ın helal kıldıklarının en kötüsü boşanmadır.” (Ebû Dâvûd, Talâk, 3.) buyurmuştur. Özellikle sebepsiz boşanmalar hiçbir şekilde hoş karşılanmamıştır. Bununla beraber artık bir arada bulunmalarına imkân kalmayan eşlerin genel olarak boşanma hakları kabul edilmiştir.

Boşanma birbirleriyle uyuşamayan eşlerin başvuracakları en son yoldur.

Dinimize göre boşanma nasıl olmalıdır?

Dinimize göre boşanmanın nasıl olması gerektiği ortaya koyulmuştur. Eşlerin birbirlerinin haklarını ihlal ederek boşanmaları Kur’an-ı Kerim’de zalimlik olarak nitelendirilmektedir. Yine boşanma sırasında eşlerin davranışlarının ihsan ve maruf içinde olması gerektiği ayeti kerimede vurgulanmaktadır. (Bakara suresi, 229. ayet.) Yani aile mahremiyetini ve sırlarını ifşa etmeden, birbirleri hakkında dedikodu yapmadan, çocukları birbirlerine karşı kışkırtmadan ve en önemlisi karşılıklı haklarını ihlal etmeden güzellikle ayrılmaları öğütlenmektedir.

Boşanma sadece karı koca arasında yaşanan bir durum gibi görünse de etkileri geniş bir dairede hissedilir. Evlenen çiftler öncelikle bir aile kurmuş ve daha geniş anlamda bir ailenin ve toplumun önemli bir parçası olmuşlardır. Kurulan hısımlıkla, akrabalık ve dostluk ilişkileri başlamıştır. Boşanmayla bu ilişkilerin hepsi olumsuz olarak etkilenmektedir ve boşanma olumsuz anlamda en çok onları etkilemektedir. Boşanma hiç kuşkusuz hem çocuklar hem de ebeveynler için oldukça zor ve stresli bir süreçtir. Çocuklar o güne kadar en fazla bağlı oldukları anne ve babalarıyla aynı ortamda birlikte olamayacaklardır. Çocukların bu durumdan psikolojik, sosyal ve ekonomik olarak etkilenmeleri kaçınılmazdır.

Her bakımdan çocuklara rol model olan anne ve babalar ailenin dağılmasıyla biri ya da ikisi birden çocuklarından uzak kalmaktadırlar. Çocukların yetişmesi ya sadece annenin ya da sadece babanın üstüne kalmaktadır. Daha da olumsuz bir durum olarak her ikisinden de alınan çocuklar Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumunun himayesinde yetişmektedirler. Bu durum ise sıcak bir yuvada anne ve babanın şefkat ve merhametiyle büyümesi gereken çocukların yalnız kalmalarına ve hayatta birçok zorlukla karşılaşmalarına sebep olmaktadır.