Akrabalık nedir?

akrabalık

Akrabalık nedir?

En çok görüştüğünüz akrabalarınız kimlerdir?
Akrabalarınızı nasıl tanıtırsınız?

Akrabalık, bireyleri, kan bağları, evlilik ya da evlat edinme yoluyla birbirine bağlayan bir ilişkidir.
Akraba kelimesi Arapça olup karip (yakın) kelimesiyle aynı kökten türemiştir. ‘Yakınlar’ demektir.
Aynı kandan gelen veya evlilik bağıyla aralarında yakınlık kuranlara akraba; bu tarzda teşekkül eden yakınlığa da akrabalık (karabet) denir. Akrabalık, kanun yoluyla da kurulabilir.
Kanun yoluyla akrabalık; kanunun çizdiği şartlar çerçevesinde bir çocuğu evlat edinen kadına analık, erkeğe babalık; bu durumdaki çocuğa evlatlık denir.

Akrabalık ilişkilerinde, tanım gereği evlilik ve aile söz konusu olsa da, bu kurumlardan çok daha geniş kapsamlıdır.


Fatih’in Akrabaları:
Benim iki dedem, babaannem ve anneannem var. Bir amcam, bir teyzem ve bir dayım var. Babamın kız kardeşi olmadığı için halam yok. İki yengem ve bir eniştem var. Amcamın iki çocuğu, dayımın bir çocuğu, teyzemin iki çocuğu var. Yani benim beş kuzenim var.

Akrabalık kavramları nelerdir?

Akrabalık isimleri nelerdir?
Annemiz, babamız ve kardeşlerimiz aile bireylerimizdir. Anne ve babamızın aileleri ise akrabalarımızdır. Annemizin annesi anneannemiz, babamızın annesi babaannemizdir. Annemizin ve babamızın babasına dede deriz. Annemizin kız kardeşi teyzemiz, erkek kardeşi dayımızdır. Babamızın erkek kardeşi amcamız, kız kardeşi halamız olur. Dayı ve amcamızın eşlerine yenge, teyze ve halamızın eşlerine ise enişte deriz. Teyzemizin, amcamızın, halamızın ve dayımızın çocukları bizim kuzenlerimiz olur. Aynı zamanda akrabalarımız bizim hısımlarımız olur.
Kan ve evlilik yoluyla olan hısımlıkta, yani kan yoluyla meydana gelen akrabalıkta; anne, baba, kardeşler en önce gelenlerdir. Kardeşler kız ve erkek olabilir. Bunların büyüğüne, kız ve oğlan olmasına göre abla, ağabey denir. Babanın ve annenin annelerine nine veya anneanne, babaanne, babalarına ise dede denir. Annenin kız kardeşine teyze, erkek kardeşine dayı, babanın erkek kardeşine amca, kız kardeşine ise hala ismi verilir. Bunların çocukları ise, teyzeoğlu, dayıoğlu, amcaoğlu, halaoğlu diye anılır.

Akrabalığın esasını karı-koca teşkil eder. Bunlar iki ayrı aileden gelmişlerdir. Kızın annesi, babası erkeğe damat, erkeğin annesi ve babası da kadına gelin derler. Kocanın kız kardeşi gelin için görümce, erkek kardeşi de kayın olur. Kızın, kız kardeşi erkek için baldız, erkek kardeşi de kayınbirader olur. Kadın kocasının, koca da karısının anne ve babasına kayınpeder, kayınvalide derler. Buradaki kayın, kaim yani yerine geçen manasına kullanılmaktadır.

İki kız kardeşle evlenen erkekler birbirlerine bacanak derler. Kardeşlerin hanımları ise birbirlerinin eltisi, eşlerin anne ve babaları birbirlerinin dünürü” olur. Çocuklar; dayı, amca ve erkek kardeşlerin eşlerine yenge der.

Akrabalarımız iyi ve kötü günümüzde hep yanımızdadır. Bu yüzden bizim için önemlidirler. Aile bireyleri iş ve ayrılık gibi nedenlerden dolayı bazen ayrı yaşamak zorunda kalabilirler.

Aralarında kan bağı bulunanlar arasındaki akrabalık kavramları nelerdir?

Abla: Bir kimsenin kendisinden büyük olan kız kardeşi.
Ağabey : Bir kimsenin kendisinden büyük olan erkek kardeşi.
Amca: Babanın erkek kardeşi.
Analık: Kanunun çizdiği şartlar çerçevesinde bir çocuğu evlat edinen kadın
Babalık: Kanunun çizdiği şartlar çerçevesinde bir çocuğu evlat edinen erkek
Bacanak: Karıları kardeş olan erkekler.
Baldız: Karının kız kardeşi.
Damat: Kız evladın kocası, güvey de denir.
Dayı: Annenin erkek kardeşi.
Dede: Anne ve babanın babaları, büyük baba da denir.
Dünür: Gelinin, damadın ana-babalarının birbirlerine göre durumu.
Enişte: Damadın ailenin çocuklarına göre durumu.
Evlatlık: Kanunun çizdiği şartlar çerçevesinde evlat edinilen çocuk
Gelin: Erkek evladın karısı.
Görümce: Erkek kardeşlerin karıları, elti de denir.
Hala: Babanın kız kardeşi.
İç güveysi: Karısının ailesi yanında oturan damat.
Kardeş: Aynı ana babadan doğan çocuklar.
Kayınbirader: Karının ve kocanın erkek kardeşleri.
Kayınpeder: Karının ve kocanın babaları, kaynata da denir.
Kayınvalide : Karının ve kocanın anneleri, kaynana da denir.
Kuzen: Dayımızın, teyzemizin, amcamızın, halamızın çocuğu
Nine: Anne ve babanın anneleri, anneanne ve babaanne de denir.
Sütkardeş: Sütninenin, emzirdiği çocuğa göre kendi çocuğu.
Sütnine : Bir çocuğu, annesinden başka, emziren kadın.
Teyze: Annenin kız kardeşi.
Torun: Evladın çocuğu.
Üvey: Aynı kandan gelmeyen, ama aynı aileden olanlar.
Yeğen: Kardeşin çocuğu.
Yenge: Dayının, amcanın, erkek kardeşin karısı.

Türk-İslam aile yapısında bir de süt kardeşliği vardır. Bu aynı anneden süt emenler arasında olan yakınlık ve akrabalıktır.

Akrabalık hususunda bu derece geniş bir ayırım, sadece Türklerde ve Müslümanlarda görülür. Batılılarda ise amca, dayı, enişte; veya hala, teyze, yenge; yahut da babaanne, anneanne, abla, ağabey gibi ayırımlar söz konusu değildir. Yeğenler, kardeş çocukları yalnız kız veya erkek oluşlarına göre ayrı adlar alırlar. Kuzen, kuzin gibi.

Akrabalık ilişkilerimizin güçlü olmasının önemi nedir?

İnsanların her zaman yardıma ihtiyacı vardır. Bu yardımlar gerek maddi gerekse manevi olmaktadır. Burada ilk önce akrabalarımız devreye girer. Akrabalar kan bağlarımızın olduğu kimselerdir. İyi günde kötü günde hep yanımızda olurlar. Ağaç dalı ile gürler atasözü tam da buna işaret etmektedir.

Hiç bir zaman unutmamalıyız ki, yardıma muhtaç olduğumuz herhangi bir durumda, genellikle ilk yardım eli uzatmasını istediğimiz kişiler hep akrabalarımızdır.

Akrabalarımızla güçlü ilişkilerimizin olması demek: sevgi, saygı, yardımlaşma ve sorumluluk kavramlarını yürekten anlıyor ve uyguluyoruz demektir.

Güçlü akrabalık ilişkileri ile kendi içimizde barışı sever, aynı şekilde çevremizdekilere ve topluma da barışçıl bireyler oluruz.

Güçlü akrabalık ilişkileri insana manevi açıdan güç katar. Kişinin iyi ve kötü gününde çevresinde ilk akrabalar olur. Dar günde ilk akrabaların kapısı çalınır. En çıkmaz durumlardan akrabalarımızın maddi ve manevi yardımları ile kurtuluruz.

Akrabalık ilişkileri hem dinimiz açısından hem de örf, adet ve geleneklerimiz açısından oldukça önemlidir.

Dinimiz sadaka, fitre veya zekat verirken bile önce kendi akrabalarına bakmamızı söylüyor. Eğer durumu iyi olmayan akrabamız varsa sadakalarımızı, zekatlarımızı ve filtrelerimizi bu akrabalarımıza vermemiz gerektiğini söylüyor.

Akrabalık bağlarını yaratan Allah, bu ilişkileri, sevgi, saygı, itaat, merhamet, yardım, ilgi, fedakarlık gibi belli fazilet ölçüleri üzerine kurmuştur. Sıla-i rahim de denilen bu bağlar, dinimizde her mü’minin göz önünde bulundurmak zorunda olduğu farz vecibelerindendir. Akrabalar arasındaki ilginin ve ilişkilerin kesilmesi ve koparılması ise, büyük günahlar arasında yer alır.

Akrabalık ilişkileri karşılıklı olursa, elbette hem daha kolay ve verimli, daha mutluluk verici hale gelir ve en güzel şekilde sürüp gider. İnsan fıtratı da böyle bir ilişkiye daha yatkındır. Sana gelene gitmek, seveni sevmek, sayanı saymak, verene vermek, ilgilenene ilgi duymak, yardım elini uzatana elini uzatmak, kendini insan sayan her kişinin yapabileceği ve yapması da gereken tabii davranışlardır.

Güzel olan akrabalık ilişkileri insanlara çok şey kazandırır. Birlikten kuvvet doğar sözünü boşuna söylememiş atalarımız.

İnsanın sosyal varlık olması kendisine yakın olan aile bireyleri ile daha yakın ilişkiler kurmasını sağlar. İnsanlar birbirleri ile münasebet kurarak bağlarını kuvvetlendirirler. Toplumu oluşturan unsurların diğeri ise akrabalıktır. İnsanlar ailesinin yanı sıra kan bağı ile bağlı olduğu akrabalarla da iletişime geçerler. Yakın ilişkiler kurarak ailesinin bir ferdi gibi davranırlar.

Akrabaların amca, hala, dayı, teyze, yeğen, kuzen, dede, nine gibi bir çok üyesi olur. Kalabalık aile insanın sırtını yaslayabileceği dev bir duvar gibidir. Ailemiz genişlemesiyle birlikte dertte sıkıntı da olduğumuz vakit bize destek çıkacak insanlar olur. Birlik beraberlik içerisinde sorunların üstesinden gelinir. Yalnızlık sorunu çekilmediği gibi dağ gibi ailemiz olur. Akraba ilişkilerini kuvvetli tutmak bizi oldukça ileriye taşır.

Güçlü akrabalık ilişkileri sayesinde paylaşılan dertlerimiz azalır, birlikte sevinç içerisinde yaşarız. Birbirimize güven duygusu hissederiz, yardımlaşma ve dayanışma en üst safhada olur. Akraba ilişkileri daima destek ve yardım içerisinde olmakta. Sürdürülebilir ilişkiler her zaman değer katar. Mutluluklarımız ortak olur, sorunlarımızın çözümü kolaylaşır, dertleşebileceğimiz yakınımızda insanlar olur. Akrabalarımız çevremizde bize en yakın insanlar olarak gelir. Ne olursa olsun kan bağımız her zaman birbirimize karşı olan sevgimizi arttırır.

Sosyal bir varlık olan insanlar birbiriyle münasebet kurarak hayatını devam ettirmek durumundadır. Toplumu meydana getiren unsurlardan birisi de akrabalardır. Dinimiz ailenin yanı sıra akrabalık ilişkilerine büyük önem vermiştir. Allah-u Teala Kuran-ı Kerim’de Nisa Suresi 1. ayetinde: “… Allah’tan korkun ve akrabalık bağlarını kesmekten sakının!” buyurmaktadır. Bilindiği gibi yakınlarımız: ana-baba, dede-nine, kardeşler, torunlar, amcalar, halalar, teyzeler ve evlilik vesilesiyle oluşan diğer akrabalardır.

Akrabalık ilişkilerimizin güçlü olması bize neler kazandırır?

Ailemizle ve çevremizle saygı dolu ve kaliteli zaman geçirmemizi sağlar.

Başımız derde düştüğünde elimizden tutanımız çok olur, dertlerimiz azalır, birbirimizin sorunlarını paylaşmamıza yarar. Dertlerimiz azalır.

Güçlü akrabalık ilişkileri bir toplum içerisinde nasıl davranılacağını bize öğretir. Akrabası ile iyi ilişki kuran diğer insanlarla süper ilişki kurar.

Güven duygusunu artırır, saygıyı ve sevgiyi kazandırır.

Toplu etkinliklerimiz kalabalık ve daha eğlenceli olur, sevinçlerimiz çoğalır.

Yardımlaşmanın, dayanışmanın önemini kavramamızı sağlar.

Sıla-i rahim ne demektir?

Yakınlarla ilgilenmek manasına gelen sıla-i rahim, yakınlara iyilikte ve yardımda bulunmak, onlarla ilgilenmek, aradaki bağı güçlendirmek ve korumak demektir.

Akrabalarınızla hangi durumlarda bir araya gelirsiniz?
Akrabalarımızla bir araya geldiğimizde neler yaparız?

– Akrabalarımızla birlikte senin doğumunu heyecanla beklemiştik.
– Bayramlarda akrabalarımızı bir arada görmek bizi çok mutlu ediyor.
– Dayımlar taşınırken akrabalarımız evi toplamaya yardım etmişti.
– Hatırladım. Bu benim doğum günümdü. Bütün akrabalarımız yine bir aradaydık.
– Kuzenimiz Ali’nin sünnet düğününde sen henüz bebektin.

Aile bireylerimize ve akrabalarımıza her zaman destek olmalıyız. Onların sevinçlerini ve üzüntülerini paylaşmalıyız. Hastalanan akrabalarımızı ziyaret etmeliyiz. Bayramlarda büyüklerimize bayramlaşmaya gitmeliyiz. İhtiyaç duyduklarında onlara yardım etmeliyiz. Akrabalarımızla dayanışma içinde olmalıyız.

Aile büyüklerimizi ziyaret ederek onların işlerine yardımcı olmalıyız.
Akrabalarımızın üzüntülerini paylaşmalıyız.
Dayanışma ve yardımlaşma, akrabalar arasındaki iletişimi kuvvetlendirir.

Aile bireyleri ve akrabalarımızla sevinçlerimizi, üzüntülerimizi, zor anlarımızı paylaşırız. Onlarla ilişkilerimiz sevgi ve saygıya dayanır. Akrabalarımızla dayanışma içinde oluruz ve yardımlaşırız. Düğün, bayram, asker uğurlama, cenaze töreni gibi özel günlerde bir araya geliriz. Bu günlerde birlikte hazırlıklar yaparak birbirimize destek oluruz. Örneğin düğünlerde misafirler için hazırlanacak yemekler iş birliği içinde yapılır, çeyiz sermeye yardım edilir. Asker uğurlamalarında askere gidecek kişiye harçlık veya hediye verilir.

Akrabalarımızla birlikte olmak bizi mutlu eder. Onların yanında kendimizi rahat ve huzurlu hissederiz. Bütün bunlar akrabalık bağlarımızı güçlendirir. Akrabaları bir arada tutan sevgi, saygı, bağlılık, şefkat ve vefa gibi değerlerimize sahip çıkmalıyız.

Akrabalarımızla ne sıklıkta görüşürüz?

– Biz akrabalarımızla özel günlerde görüşürüz. Doğum günlerinde, düğün ve nişan törenlerinde, bayramlarda bir araya geliriz.

– Bizim akrabalarımızdan bazıları başka bir şehirde yaşıyor. Bu akrabalarımızla ancak tatillerde ve özel günlerde görüşebiliriz. Aynı şehirde yaşadığımız yakın akrabalarımızla ise haftada bir görüşürüz. Akrabalarımızla bir arada olmak, onlarla yakın ilişkiler kurmak bizi mutlu eder.

Bazı ailelerde akrabalık ilişkileri çok önemlidir. Akrabaları bir arada tutan değerlere önem verilir. Sevgi, saygı, bağlılık, şefkat, vefa bu değerlerden bazılarıdır.

Akrabaları bir arada tutan değerler nelerdir?

Ailemizle olduğu gibi akrabalarımızla da güzel ilişkiler kurarız. İlişkilerimiz samimi ve içtendir. Akrabalarımıza sevgi ve saygı gösteririz. Ziyaretlerine gideriz. Akrabalarımızla iş birliği ve dayanışma içinde oluruz. Üzüntülü günlerinde onları yalnız bırakmayız. Mutlu günlerinde yanlarında oluruz. Böylece akrabalık bağlarımızı güçlendiririz.

Ailemizden sonra bize en yakın kişiler akrabalarımızdır. Bu nedenle akrabalarımızla ilişkilerimize gereken önemi vermeliyiz.

Aşağıdaki soruları cevaplayınız?
1. Babanızın erkek kardeşine ne dersiniz?
2. Dedenizin neyi olursunuz?
3. Dayınızın erkek kardeşi neyiniz olur?
4. Teyzenizin oğluna ne dersiniz?
5. Amcanızın eşine ne dersiniz?

Aşağıdaki noktalı yerleri tamamlayınız.
Annemin Erkek Kardeşi ……………………….
Annemin Annesi ………………………..
Annemin Babası ………………………..
Annemin Kız Kardeşi …………………….
Babamın Erkek Kardeşi ……………………..
Babamın Annesi …………………………….
Babamın Babası ………………………..
Babamın Kız Kardeşi ……………………

Harfleri karışık halde verilen akrabalık isimlerini yazınız.
1. ENNANAEN
2. BANAABNE
3. YETZE
4. CAMA
5. YADI
6. KUZNE
7. AHLA
8. EDDE
9. ENTEİŞ
10. EGNEY

Cümlelerde verilen bilgilerin doğru mu yanlış mı olduğunu belirtiniz.
Akrabalarımızın sıkıntılı günlerinde yanlarında oluruz.
Uzaktaki akrabalarımızı ziyaret etmek zorunda değiliz.
Akrabalık ilişkilerimiz sevgi ve saygıya dayanır.
Akrabalarımızın yanında kendimizi güvende hissetmeyiz.
Sadece dinî gün ve bayramlarda akrabalarımızı aramalıyız.

Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun sözcük veya sözcük gruplarını yazınız.
sık sık – acı ve sevinçlerimizi –  dayanışma – destek – saygılı
1. Akrabalarımıza karşı her zaman ………………………………………. oluruz.
2. Akrabalarımızı ………………………………………. ziyaret ederiz.
3. Akrabalarımızla ………………………………………. içinde oluruz.
4. Kaza ve hastalık gibi zor zamanlarda akrabalarımıza ………………………………………. oluruz.
5. Akrabalarımızla ……………………………………………………… paylaşırız.

You may also like...

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir